سمعک استخوانی نوعی دستگاه شنوایی است که صدا را بدون نیاز به عبور از گوش میانی یا خارجی، از طریق ارتعاشات استخوانی به حلزون گوش می‌رساند. این سمعک‌ها در مدل‌های جراحی‌شده و غیرجراحی عرضه می‌شوند و برای افرادی با ناهنجاری‌های گوش یا کم‌شنوایی خاص مناسب‌اند.

سمعک استخوانی چگونه کار می‌کند؟

سمعک استخوانی با استفاده از لرزش‌های منتقل‌شده از طریق استخوان جمجمه، صدا را مستقیما به حلزون گوش می‌رساند. برخلاف سمعک‌های سنتی، این نوع دستگاه نیازی به عبور صدا از گوش میانی یا قرارگیری در مجرای گوش ندارد.

سمعک استخوانی برای چه افرادی مناسب است؟

سمعک‌های استخوانی برای افرادی مناسب هستند که به انواع خاصی از کم‌شنوایی مبتلا باشند، از جمله:

• کم‌شنوایی انتقالی، زمانی که صدا از گوش خارجی یا میانی به گوش داخلی نمی‌رسد.
• کم‌شنوایی حسی‌عصبی شدید در یک گوش، که ناشی از آسیب به گوش داخلی یا حلزون گوش است.
• کم‌شنوایی ترکیبی، که ترکیبی از کم‌شنوایی انتقالی و حسی‌عصبی است.

آیا کودکان هم می توانند از سمعک استخوانی استفاده کنند؟

کودکان زمانی از سمعک استخوانی استفاده می‌کنند که سمعک‌های معمولی برایشان مناسب یا موثر نباشد؛ به‌ویژه در موارد کم‌شنوایی انتقالی، ترکیبی یا ناشنوایی یک‌طرفه.

این وضعیت ممکن است مانند نبود یا تنگی کانال گوش، مادرزادی باشد یا در اثر بیماری‌های مزمن گوش ایجاد شود. برای تشخیص، کودک باید توسط شنوایی‌شناس و متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شود. در صورت تایید، ابتدا یک دوره آزمایشی با دستگاه روی هدبند نرم انجام می‌شود و در صورت موفقیت‌آمیز بودن، استفاده دائمی آغاز می‌گردد.

آیا برای استفاده از سمعک استخوانی نیاز به جراحی وجود دارد؟

استفاده از سمعک استخوانی همیشه نیاز به جراحی ندارد و به سن، شرایط جسمی و نوع کم‌شنوایی فرد بستگی دارد.

در مدل‌های غیرجراحی، دستگاه روی یک هدبند یا با چسب مخصوص روی پوست قرار می‌گیرد. این گزینه معمولا برای کودکان خردسال یا بزرگسالانی که شرایط جراحی ندارند، مناسب است.

مدل‌های جراحی‌شده شامل یک بخش داخلی و یک پردازشگر خارجی هستند. بخش داخلی در استخوان پشت گوش قرار می‌گیرد و بسته به نوع دستگاه، ارتباط آن با بخش بیرونی از طریق یک پست فلزی یا آهن‌ربا برقرار می‌شود. کودکان برای انجام این جراحی باید حداقل ۵ یا در برخی موارد ۱۲ سال داشته باشند.

چه مدت بعد از جراحی سمعک استخوانی می توان صداها را شنید؟

حدود ۳ تا ۷ روز پس از جراحی سمعک استخوانی، دوره اولیه بهبودی سپری می‌شود و فرد در این مدت ممکن است اطراف محل جراحی کمی درد یا قرمزی داشته باشد. با این حال، بلافاصله نمی‌توان از سمعک استفاده کرد و باید چند هفته تا چند ماه صبر کرد تا استخوان جمجمه به پایه تیتانیومی کاشته‌شده جوش بخورد.

پس از این مدت، پردازشگر صدا روی ایمپلنت نصب می‌شود و تنظیمات آن به‌صورت اختصاصی برای شنوایی فرد انجام خواهد شد. پزشک نحوه استفاده صحیح از پردازشگر را آموزش می‌دهد.

انواع سمعک استخوانی

سمعک‌های استخوانی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

سمعک استخوانی قابل کاشت (BAHA)

در این نوع، جراح یک پایه تیتانیومی کوچک را در استخوان پشت گوش قرار می‌دهد. پس از جوش خوردن پایه با استخوان، پردازشگر خارجی صدا به آن متصل می‌شود و شنوایی بازمی‌گردد. این پردازشگر در زمان خواب، استحمام یا آرایش مو قابل جدا شدن است.

سمعک استخوانی غیرجراحی (BCHA)

این نوع سمعک استخوانی برای کودکانی که زیر ۵ سال هستند یا افرادی که تمایلی به جراحی ندارند، توصیه می‌شود. برخی از این سمعک‌ها با چسب مخصوص روی پوست نصب می‌شوند و برخی دیگر به‌صورت هدبند طراحی شده‌اند. این مدل‌ها قابلیت آزمایش در مطب را دارند تا فرد قبل از تصمیم‌گیری برای جراحی، با عملکرد آن آشنا شود.

انتخاب نوع مناسب سمعک استخوانی به سن، وضعیت پزشکی، نوع کم‌شنوایی و ترجیحات فرد بستگی دارد و توسط متخصص گوش و شنوایی‌سنج تعیین می‌شود.

چه برند هایی سمعک استخوانی تولید می کنند؟

برخی از برندهای معتبر که سمعک‌های استخوانی یا سیستم‌های انتقال صدا از طریق استخوان را تولید می‌کنند عبارت‌اند از:

Cochlear

پیشرو در ساخت سمعک‌های استخوانی BAHA با طراحی‌های تخصصی و قابل کاشت برای انواع کم‌شنوایی.

Oticon Medical

Oticon Medical یکی از زیرمجموعه‌های تخصصی کمپانی دانمارکی Demant Group است که بر تولید دستگاه‌های کاشتنی شنوایی تمرکز دارد. این برند بیشتر به‌خاطر سیستم‌های سمعک استخوانی Ponto شناخته می‌شود.

Ponto یک سمعک استخوانی کاشتنی (BAHA) است که برای افرادی با کم‌شنوایی انتقالی (conductive)، آمیخته (mixed)، یا ناشنوایی یک‌طرفه (SSD) طراحی شده است. Ponto با عملکرد بالایی که دارد برای کاربران کودک و بزرگسال مناسب است.

MED-EL

ارائه‌دهنده سمعک‌های استخوانی ADHEAR، بدون نیاز به جراحی و مناسب برای کودکان و افراد با حساسیت‌های پزشکی.

BHM-Tech

برند اتریشی با تمرکز بر طراحی سمعک‌های استخوانی سفارشی و حرفه‌ای، مخصوص استفاده در شرایط خاص.

Aurica Hearing Aids

برندی فعال در تولید سمعک‌های استخوانی مقرون‌به‌صرفه با طراحی‌های ساده‌تر برای کاربردهای عمومی.

GN Hearing و WS Audiology

این دو شرکت بزرگ جهانی که مالک برندهایی مانند ReSound، Signia و Widex هستند، فناوری انتقال استخوانی را نیز در برخی محصولات و لوازم جانبی خود ارائه داده‌اند.

HearNU

نام جدیدتری در بازار با تمرکز بر مدل‌های اقتصادی و دسترس پذیرتر برای کاربران جوان.

آیا سمعک های استخوانی می توانند برای مدیریت وزوز گوش استفاده شوند؟

بله، سمعک‌های استخوانی می‌توانند به‌ویژه برای افرادی که دچار کم‌شنوایی انتقالی یا ترکیبی هستند، در مدیریت وزوز گوش موثر باشند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که صدای منتقل‌شده از طریق استخوان همانند صدای منتقل‌شده از طریق هوا می‌تواند در پوشاندن صدای وزوز موثر باشد.

بنابراین، استفاده از تولیدکننده صدا همراه با دستگاه BAHA می‌تواند به کاهش آزار ناشی از وزوز در این بیماران کمک کند.

آیا سمعک های استخوانی ضد آب هستند؟

برخی مدل‌های سمعک استخوانی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر آب مقاوم بوده و برای افرادی که مرتبا با آب سروکار دارند، مانند شناگران، مناسب‌اند. لازم به ذکر است که ضدآب بودن به مدل خاص و درجه حفاظت دستگاه بستگی دارد؛ بنابراین بررسی ویژگی‌های فنی هر مدل ضروری، پیش از انتخاب است.

آیا سمعک های استخوانی وایرلس یا بلوتوثی است؟

بله، بسیاری از سمعک‌های استخوانی مدرن به فناوری بلوتوث مجهز هستند و امکان اتصال بی‌سیم به تلفن‌های همراه و سایر دستگاه‌های صوتی را فراهم می‌کنند. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد تماس‌های تلفنی، موسیقی یا فایل‌های صوتی را مستقیما به دستگاه خود منتقل کنند.

آیا سمعک های استخوانی قابلیت اتصال به تلفن همراه را دارند؟

بله، برخی از سمعک‌های استخوانی مانند مدل اتیکن، قابلیت اتصال به تلفن همراه را دارند. این دستگاه‌ها می‌توانند از طریق بلوتوث یا گیرنده‌های تله‌کویل به لوازم جانبی مختلف متصل شوند و امکان برقراری تماس تلفنی، گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم را راحت تر برای کاربران فراهم کنند.